Praca sezonowa – w rolnictwie, gastronomii, turystyce czy handlu – to popularna forma zatrudnienia w miesiącach letnich i okołowakacyjnych. Choć często traktowana jako „tymczasowa”, podlega takim samym zasadom BHP jak każda inna forma zatrudnienia. Zarówno pracodawcy, jak i sezonowi pracownicy powinni znać swoje prawa i obowiązki, by praca była nie tylko efektywna, ale i bezpieczna.
Kogo dotyczy praca sezonowa?
Zatrudniani są najczęściej:
uczniowie i studenci (często na umowach zlecenie),
osoby szukające dodatkowego źródła dochodu,
cudzoziemcy (np. pracownicy sezonowi z Ukrainy, Mołdawii, Gruzji),
osoby zarejestrowane w urzędach pracy.
Formy zatrudnienia: umowa o pracę na czas określony, umowa zlecenie lub umowa o pomocy przy zbiorach (dla rolnictwa).
BHP przy pracy sezonowej – co jest obowiązkowe?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami (Kodeks pracy, rozporządzenia BHP, ustawa o PIP), pracodawca niezależnie od długości umowy musi:
1. Przeprowadzić instruktaż stanowiskowy
Nawet przy krótkiej pracy (1 dzień!).
Szkolenie dotyczy obsługi sprzętu, zagrożeń, zasad ochrony indywidualnej.
2. Wyposażyć pracownika w środki ochrony indywidualnej
Także przy sezonowej pracy w gastronomii, na budowie, w magazynie czy na polu.
5. Zapewnić opiekę medycyny pracy (jeśli umowa o pracę)
Badania wstępne są obowiązkowe przed podjęciem pracy.
Typowe zagrożenia w pracy sezonowej
upały i odwodnienie (szczególnie prace polowe, prace na zewnątrz),
urazy mechaniczne (np. przy pracy w magazynach, zbiorach, gastronomii),
kontakt z chemikaliami (środki czystości, pestycydy),
stres, przemęczenie, brak snu (praca zmianowa, długie godziny),
brak znajomości języka i przepisów (często u cudzoziemców).
Obowiązki pracodawcy wobec cudzoziemców
Od 2024 roku obowiązuje uproszczona rejestracja pracowników sezonowych, ale:
obowiązki BHP pozostają bez zmian,
pracodawca musi zapewnić im instrukcje BHP w języku zrozumiałym dla pracownika,
zapewnienie zakwaterowania nie zwalnia z obowiązku zachowania standardów sanitarno-higienicznych.
Co grozi pracodawcy za naruszenie przepisów?
Mandat od Państwowej Inspekcji Pracy (od 1 000 do 30 000 zł),
Kara za zatrudnianie cudzoziemców bez zachowania procedur,
Odpowiedzialność cywilna i karna za wypadki przy pracy.
Dobre praktyki – jak zorganizować bezpieczną pracę sezonową?
wprowadź krótkie, ale konkretne szkolenia BHP,
przypisz opiekuna lub doświadczonego pracownika do wdrożenia nowych osób,
kontroluj przestrzeganie zasad (np. noszenie odzieży ochronnej),
twórz grafik pracy z czasem na odpoczynek,
zapewnij instrukcje i oznaczenia w różnych językach, jeśli zatrudniasz cudzoziemców.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy trzeba przeprowadzić szkolenie BHP, jeśli ktoś pracuje tylko kilka dni?
Tak. Instruktaż stanowiskowy jest obowiązkowy niezależnie od długości zatrudnienia. Nie ma „dolnego limitu”.
Czy osoby na umowie zlecenie muszą mieć szkolenie BHP?
Nie zawsze, ale jeśli wykonują prace niebezpieczne lub na terenie zakładu pracy – tak, zgodnie z art. 304 Kodeksu pracy.
Czy można zatrudnić niepełnoletniego sezonowo?
Tak, ale tylko osoby powyżej 15. roku życia, po spełnieniu określonych warunków (np. zgoda rodziców, badania lekarskie, brak prac wzbronionych).
Czy pracodawca może potrącić z pensji koszt odzieży ochronnej?
Nie. Odzież i środki ochrony indywidualnej są dostarczane bezpłatnie. Pracownik nie może ich finansować.
Czy cudzoziemiec musi znać język polski, by pracować sezonowo?
Nie, ale pracodawca musi zapewnić mu instrukcje BHP w języku, który rozumie. PIP szczególnie zwraca na to uwagę.
Czy inspektor PIP może skontrolować pracę sezonową?
Tak, bez zapowiedzi. Inspekcje w rolnictwie, gastronomii czy hotelarstwie są standardem w okresie letnim.
Praca sezonowa nie zwalnia z przestrzegania przepisów BHP. W 2025 roku przepisy nadal chronią zdrowie i bezpieczeństwo każdego pracownika – nawet tego, który jest „na chwilę”. Dobre przygotowanie sezonu pracy to nie tylko obowiązek prawny, ale też zabezpieczenie przed wypadkami, roszczeniami i niepotrzebnym stresem.
TOP
TOP
